OPINIE - BUITENLAND

Zonder drones geen veiligheid

LKOL B.D. PATRICK BOLDER

In Carré 5-2021 schreef ik een aanklacht tegen de initiatiefnota van het D66 Kamerlid Belhaj over autonome wapensystemen. Eerder schreef ik voor HCSS.nl al een column ‘Drones are here to stay’ waarin ik stelde dat het gebruik van onbemande systemen binnen de krijgsmacht alleen maar zou toenemen. De onbemande systemen hebben inmiddels bewezen effectief te kunnen zijn. Daarnaast is de inzet van deze systemen zonder gevaar voor eigen personeel. Er is echter nog een belangrijk argument hieraan toe te voegen.

Op de foto: bewapende MQ-9 UAV (bron: Wikimedia Commons)

Na twintig jaar is de militaire aanwezigheid van het Westen in Afghanistan beëindigd en heeft de Taliban de leiding van het land weer op zich genomen. Of het opnieuw een safe haven voor op hetzelfde Westen gerichte terroristengroeperingen zal worden, moet de tijd uitwijzen. Wat wel duidelijk lijkt te worden is dat de tijd van breed gesteunde en door bijvoorbeeld de VN gemandateerde internationale operaties in 'probleemlanden’ voorbij is. Rusland en China zullen hun veto uitspreken omdat ze zich niet willen mengen in interne problemen van andere landen, vooral ook omdat ze dat niet in hun eigen land toe zullen staan. Het sturen van grondtroepen om bijvoorbeeld terroristische organisaties uit te schakelen ligt dus niet meer voor de hand. Maar als er een aanslag wordt gepleegd in de VS of Europa, willen we wel voorkomen dat het er meer worden en moeten we dus de oorzaak wegnemen. De inwoners van onze landen verwachten van hun regeringen dat ze veiligheid brengen en de landen veilig houden. Daar is immers een defensieorganisatie voor opgetuigd.

De onmogelijkheid om met grondtroepen in te grijpen vraagt om andere oplossingen. De meest voor de hand liggende is dan vanuit de lucht. De kenmerken van airpower bieden grote operationele voordelen: snelheid, hoogte en bereik. Maar er bestaat ook tegenzin om eigen mensen in gevaar te brengen, zeker als er geen reddingstroepen op de grond zijn om de bemanning van een eventueel neergestort of neergeschoten vliegtuig in veiligheid te brengen. Onbemande systemen bieden de mogelijkheid om effectief op te treden zonder personeel in gevaarlijk gebied te brengen. Maar om de inzet van onbemande systemen snel en precies te laten zijn moet er eerst situational awareness en situational understanding worden opgebouwd. Continue observatie vanuit het ruimtedomein is daarvoor een voor de hand liggende oplossing. Op basis van zo verkregen informatie kan precieze inzet van onbemande verkenningssystemen plaatsvinden. Middels langdurige observatie door gecombineerde sensoren vanuit de ruimte en vanuit de lucht kunnen patronen worden gevonden en kan attributie plaatsvinden om vast te stellen wie achter welk soort aanslagen zit en welke toekomstige aanslagen worden georganiseerd. Om vervolgens snel en effectief in te kunnen grijpen worden de onbemande systemen voorzien van wapens die door een operator in de op afstand geplaatste cockpit kunnen worden afgevuurd, alles passend binnen de van kracht zijnde geweldsinstructie.

De conclusie is dat in de onveilige wereld van nu en in de toekomst onbemande systemen niet meer weg zijn te denken uit de militaire gereedschapskist. Sterker nog, het gebruik ervan zal alleen maar toenemen! Dat geldt niet alleen voor onbemande luchtsystemen, maar in alle militair-operationele domeinen. Om de onbekendheid en onbemindheid weg te nemen is het overigens beter te spreken van ‘op afstand bestuurde systemen’, want de bestuurder zit immers niet in of op het toestel boven gevaarlijk gebied, maar heeft nog steeds de volledige controle op afstand.