Lightning en Reaper

De luchtmacht zit, zowel met haar beschikbare middelen als met de organisatie, midden in de transitie naar de zogenoemde vijfde generatie luchtmacht. Forward leaning als de luchtmacht is en moet zijn, is het nu geen tijd om achterover te leunen. Het is fout om louter de invoering van nieuwe systemen en het daarnaast omvormen van de organisatie als belangrijkste en enige aandachtspunt te zien. Om relevant te blijven en de rol op het operationele niveau te kunnen blijven spelen, zouden de onderstaande vernieuwingen al moeten worden verkend om hun bruikbaarheid en toepassingen tijdig te kunnen implementeren. Gezien de geringe aantallen van deze middelen, hetgeen op zich al vreemd is omdat op deze veel gevraagde middelen veel bezuinigd is [4], moeten slimme en relatief goedkope oplossingen worden gevonden. En die kansen doen zich nu voor.

Er zouden nu al stappen kunnen worden gezet. Door verder toenemende denial technologieën en strategieën, met steeds beter wordende anti access/area denial (A2/AD) systemen, zal penetratie door grotere vliegende systemen moeilijker worden. Een van de oplossingen om toch het luchtoverwicht te kunnen bevechten, en zo de militaire domeinen land en zee in de joint battle te kunnen integreren, is het versterken van de vloot bemande vijfde generatie vliegtuigen door deze aan te vullen met onbemande systemen. Amerikaanse en Australische proefnemingen hiermee lijken veelbelovend te zijn [5,6].

Wat kan het CLSK nu al doen?

De capaciteiten van de luchtmacht voor toepassing in het bovenste deel van het geweldspectrum moeten worden uitgebreid. Behalve verdere operationele versterking, zowel in operationele toepassingen als in de keiharde numbers, wordt daardoor de zo benodigde massa gecreëerd. De oplossing ligt in het teamen van bemande en onbemande systemen. Dat gaat niet vanzelf en vraagt gedegen onderzoek en experimenteren. Gelukkig zijn we in Nederland daar goed in en werkt het CLSK nauw samen met kennisinstituten als het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaart Centrum (NLR). Bovendien heeft Nederland sinds kort of heel binnenkort de beschikking over de MQ-9 Reaper. Hoe mooi en forward leaning zou het zijn als het CLSK als eerste Europese F-35 gebruiker laat zien hoe ook in Europa bemande en onbemande systemen zinvol kunnen worden geïntegreerd. Niet alleen wordt het CLSK op deze wijze toekomstbestendig, ook de andere domeinen zullen hiervan profiteren. Zo kan een vooruitgestuurd, op afstand bestuurd toestel, belangrijke informatie inwinnen voor long range fires van het CLAS, voor beïnvloeding vanuit het cyberdomein, voor het voorbereiden van amfibische operaties of voor operaties gericht tegen ballistische en hypersonische middelen.