ARMA

Arma is het jaarboek van de vier Nederlandse militaire musea: het Nationaal Militair Museum (NMM) in Soesterberg, het Marine Museum in Den Helder, het Marechausseemuseum in Buren en het Rotterdamse Mariniersmuseum. In dit jaarboek vertellen de conservatoren en historici de verhalen die hun musea zo boeiend maken. Want elk museum bevat veel meer objecten dan aan het publiek getoond kan worden. Het boek omvat meer dan 200 pagina’s verdeeld over 14 hoofdstukken, elk gewijd aan een of meer van de stukken uit de collecties van de musea. Het gaat in dit jaarboek niet alleen over oude en nieuwe wapens, zoals de snaphanen ofwel vuursteengeweren in het Staatse Leger, of het Heckler & Koch geweer uit 2006, maar ook andere onderwerpen als kleding en veldslagen komen aan bod.

In een uitgebreid hoofdstuk wordt bijzondere aandacht besteed aan de restauratie van een oude Amerikaanse F-100 Super Sabre. Dit vliegtuigtype heeft in de jaren 1956 tot 1960 in de F-100C versie gevlogen bij het Amerikaanse 32 Fighter Day Squadron op de vliegbasis Soesterberg, waarna het werd vervangen door de F-102A Delta Dagger. Na 1994 heeft het museum in Soesterberg zich ingespannen om een collectie van alle met Amerikaanse vlag getooide vliegtuigen die ooit in Nederland gestationeerd waren, op te bouwen. Van het museum van de Amerikaanse luchtmacht (USAF) in Dayton, Ohio, kreeg men een viertal toestellen in bruikleen, waaronder deze F-100D. Het aan Nederland uitgeleende vliegtuig heeft aanvankelijk via het Amerikaanse NAVO-hulpprogramma (MDAP) dienstgedaan bij de Franse Armée de l’Air te Chaumont en in Djibouti. Na door de Fransen te zijn afgedankt ging de kist naar de USAF-basis Wethersfield in Engeland om daar als poortwachter te worden opgesteld. Na jaren in Soesterberg in de openlucht waren de vliegtuigen uit de NMM-collectie aan een restauratie toe, waarvoor een succesvolle crowdfunding actie werd gestart. Begin 2022 moet de restauratie zijn afgerond en zal de F-100, met Nederlandse vlag op de staart, in volle glorie te bewonderen zijn in de museumhal van het NMM. Mogelijk volgen er hierna nog meerdere van dergelijke projecten.

Dit boek is echter niet alleen voor luchtvaartliefhebbers; iedereen met interesse in militaire geschiedenis komt aan zijn trekken. Tal van auteurs maken de lezers deelgenoot van hun onderzoek waarover zij hier publiceren. In het artikel over de kleding voor het negentiende-eeuwse Nederlands-Indische leger wordt duidelijk hoe in die tijd een stijlvol uniform kon bijdragen aan de werving van vrijwilligers voor dit leger. Het leger in Indië telde een sterkte van ca. 32.000 militairen. Niet alleen Nederlanders maakten hiervan deel uit, maar ook tal van andere Europeanen, Javanen en Molukkers. De tijdens de oorlog in Atjeh gebruikte uniformen voldeden nauwelijks. In 1878 besloot de uniformencommissie tot een tenue van een donkerblauwe dunne wollen stof, serge geheten, waarvan meteen 100.000 meter werd besteld. Hiervan werd de zogeheten Atjeh-jas vervaardigd. Tot aan de Eerste Wereldoorlog (WO I) was het gebruik van bontgekleurde uniformen nog gemeengoed, ook te velde. In een ander hoofdstuk wordt duidelijk wanneer en waar het legergroen wereldwijd werd geïntroduceerd: in 1784 in Nederland!

Het boek wordt afgesloten met een hoofdstuk over de driemotorige Dornier 24K vliegboot. De Marine Luchtvaartdienst (MLD) beschikte vanaf 1937 over 37 vliegtuigen van dit type die werden geleverd door tussenkomst van de firma Goliath-Hollinda te Wassenaar, de Nederlandse agent voor de Duitse vliegtuigbouwer Dornier. Aanleiding voor dit hoofdstuk was de overdracht in 2019 van de archieven van deze firma aan het NMM. In de documenten wordt gesproken over een ‘vliegboot met groote gevechtswaarde…volmaakt qua vormgeving, afwerking en inrichting’. Ettelijke pagina’s worden gewijd aan de oorlogsinzet van deze vliegtuigen in de Oost.

Arma, zo stelt de directeur van het NMM, bevat munitie voor iedereen.