DEFENSIEBELEID EN KRIJGSMACHT
GPT-Warfare
Hoe ver is Nederland ermee?
LKOL B.D. F.A. EBBELAAR
Door de GOV-werkgroep Defensiebeleid en Krijgsmacht (D&K) worden al geruime tijd de ontwikkelingen rondom Informatiegestuurd Optreden (IGO) gevolgd. Ook proberen wij grip te krijgen op het begrip Multi-Domain Operations (MDO), maar dat is nog niet zo eenvoudig.
Wat valt mij tot nu toe op? Het zijn twee verschillende concepten, maar zij vertonen bij de bestudering enkele overeenkomsten. Op de eerste plaats worden beide concepten gebruikt in beleidsdocumenten als de Defensievisie 2035 (DV 2035) en de Defensienota 2022 (DN 2022). Dat geeft een goed gevoel totdat je vraagt wat het precies is. Dan lijkt het of elk krijgsmachtsdeel daar een eigen uitleg aan geeft. Ook de gedachtenvorming of MDO voor het strategisch, operationeel of tactisch niveau is wisselt regelmatig, maar het klinkt in ieder geval goed. Ook bij materieelprojecten lijkt het of er meegelift wordt op het moderne gevoel bij de afkorting IGO. Het is in lijn met de toekomstvisie, dus moet het wel goed zijn.
Sam Altman, de CEO van OpenAI (foto: Wikimedia Commons)
Verschillen met 'vroeger'
Mijn interpretatie tot nu toe. Regelmatig wordt in reactie op onduidelijke discussies rondom IGO gezegd dat er ook vroeger op basis van informatie/inlichtingen werd opgetreden. Binnenkort komt er van defensiezijde een nieuwe visie over IGO. Het is te hopen dat daaruit blijkt dat IGO anders is dan wat er vóór dit concept werd gedaan. Niet in de zin dat we vroeger geen informatie gebruikten bij de besluitvorming. Kijkend naar bijvoorbeeld tactische of operationele besluitvorming, was dat echter vaak verouderde informatie of meer generieke informatie, zoals het gebruik van kaarten die soms al jaren geleden waren gemaakt. En voor het optreden van de vijand werden schema’s en doctrines toegepast van het al jaren bekende/waargenomen vijandelijke optreden. Een commandant moest bij het maken van het plan en ook na de bevelsuitgifte werken met commander's critical information requirements (CCIR’s) om alle openstaande vragen in het veld uit te zoeken en te controleren of de aannames ook klopten. Nu echter verzamelen we real time of near real time grote hoeveelheden (sensor)informatie die we met behulp van software (met AI-invloeden) snel analyseren en die software kan zelfs voorstellen genereren. Plannen en besluiten worden niet met ‘versteende’ informatie gemaakt en genomen, maar op basis van actuele informatie en zonodig voortdurend bijgesteld. Ook bij MDO komt regelmatig de opmerking voorbij dat het eigenlijk het joint optreden is dat we al lang doen. Al lezend in verschillende publicaties ontstaat bij mij het beeld dat MDO een hechtere ‘orkestratie’, afstemming en samenwerking van alle domeinen beoogt dan in het verleden, inclusief de nieuwe domeinen cyber en space.
Generative Pre-trained Transformer
Generative Pre-trained Transformer (GPT) staat kort door de bocht voor: er worden teksten, beelden, oplossingen gecreëerd met pre-trained software. Kijk je op de website van het bedrijf OpenAI dan lees je teksten als: ‘Transforming work and creativity with AI. Our API platform offers our latest models and guides for safety best practices. With broad general knowledge and domain expertise, GPT-4 can follow complex instructions in natural language and solve difficult problems with accuracy’1.
Een overeenkomst tussen IGO en GPT is waarschijnlijk dat beide werken met grote databases. GPT laat daar speciale software en algoritmes op los om snel met mogelijke oplossingen te komen. GPT, of een gelijksoortig concept, kan dus ook losgelaten worden op grote tactische of operationele databases die voortdurend worden gevuld met informatie van satellieten, vliegtuigen, schepen en bijvoorbeeld onze grondverkenners. Als in de software scenario’s of condities, die uitgebuit kunnen worden als ze zich zouden voordoen, worden ingevoerd, dan kan een informatiesysteem veel sneller dan de mens kansen of bedreigingen in het gevecht onderkennen. Dat is ook het geval bij het onderkennen van windows of opportunity bij het multidomein optreden. In een publicatie van de Britse strategische denktank Royal United Services Institute (RUSI) ‘European Allies in US Multi-Domain Operations’2 wordt hiervan een voorbeeld gegeven:
‘A ground unit, for example, in penetrating an enemy front line to manoeuvre friendly artillery within range of key enemy assets, may force that enemy to relocate anti-aircraft systems in its deep battle area. If elements of the anti-aircraft system were unable to engage targets while moving, this action could open a window of opportunity for air assets to penetrate key terrain and prosecute strikes, knocking out enemy armour and enablers, thereby helping other ground forces to achieve localised overmatch – more firepower in a limited area’.
Met de juiste software worden kansen en courses of action herkend
In dit Occasional Paper van RUSI wordt net als in verschillende andere documenten3 gewezen op de noodzaak van competente leiders die voldoende kennis van andere domeinen hebben voor een juiste toepassing van de MDO-doctrine. De nieuwe generatie officieren zal hiermee opgeleid moeten worden4. Dat klinkt mooi en dat zal nodig zijn na jaren van ‘Hoofdtaak Twee’ optreden. Maar het gevechtsoptreden in het eigen domein vormt doorgaans al uitdaging genoeg. Computers en de daarbij behorende databases kunnen daarin ondersteunen. Met de juiste software worden patronen, kansen en courses of action herkend die mensen lang niet zo snel uit de berg aan informatie kunnen filteren. Zo ook de domeinoverstijgende combinatiemogelijkheden.
Het Pioneer Building in San Francisco, hoofdkantoor van OpenAI (foto: Wikimedia Commons)
Jonge mensen leren GPT uitbuiten. Nu nog voor hun eigen studie, maar het spreidt zich snel uit naar de werkomgeving. Dit komt ook af op ons command and control (C2) systeem. AI in de militaire besluitvorming, hoe ver is Nederland daarmee? Als geïnteresseerde defensievolger b.d. zou ik dat graag willen weten. Wat voor digitale systemen schaft Defensie hiervoor aan? Of zijn die er al? Ik lees het graag in de volgende Carré. Helaas pas over twee maanden, voor GPT zijn dat eeuwen.
Eindnoten
- https://openai.com/product
- European Allies in US Multi-Domain Operations, Jack Watling and Daniel Roper, RUSI Occasional Paper, Londen, October 2019
- Zie bijvoorbeeld Field Manual OPERATIONS No. 3-0, US Army, 01 October 2022
- Officieren weer leren vechten, Soldaat en Tuinman, Militaire Spectator nr. 3-2023