Interview met de Commandant Landstrijdkrachten

De brigades moeten beter worden in het nabijgevecht én het diepe gevecht

Technologie als force multiplier

‘Een vierde les is de force multiplier van technologische ontwikkelingen. Met name drones zijn een force multiplier als doelopsporing (target acquisition), als situational awareness en als wapen. In Oekraïne zie je dat er duizenden kleine drones tegelijk ingezet worden omdat ze goedkoop en gemakkelijk aan te schaffen zijn. We zijn als landmacht al een tijd geleden gestart met een drone-catalogus waarbij eenheden kleine drones zelf kunnen aanschaffen. Maar ik vind dat we dat moeten versnellen. Daarnaast schaffen we inmiddels loitering munitions aan, en herkennen we in de oorlog in Oekraïne een bevestiging van de noodzaak hiertoe. Loitering munitions is een geleide precisiemunitie met de eigenschappen van een onbemand vliegtuigje. Ze kunnen daardoor een bepaalde tijd in de lucht rondhangen, voordat het doel al dan niet wordt aangegrepen. Door deze nieuwe mogelijkheden wordt ook counterdrone capaciteit belangrijker. En daarvoor hebben we een dedicated experimenteercapaciteit bij DGLC opgezet, waarmee we snel kunnen bepalen wat we nodig hebben.

Overigens blijft naast de drone warfare op laag tactisch niveau de precisievuursteun voor lange afstand noodzakelijk. Daarin speelt ontwikkeling van technologie ook een belangrijke rol. Maar wat je tegelijkertijd óók ziet, is de kwetsbaarheid van bepaalde complexe technologieën. Opleidingstijd en eventuele storingsgevoeligheden hebben invloed op onze gereedstelling. We moeten nog nadrukkelijker in de gaten houden of onze systemen robuust genoeg zijn onder oorlogsomstandigheden’.

Voortzettingsvermogen en de rol van de maatschappij

‘Een vijfde les is hoe belangrijk het voortzettingsvermogen is. Dit staat ook in de DN 2022: Defensie moet sneller, vaker en langer kunnen optreden. Niet alleen munitievoorraden, maar vooral de logistieke en geneeskundige capaciteiten om onze eenheden te ondersteunen moeten worden vergroot. Hier wordt de samenwerking van de krijgsmacht met de maatschappij van belang. De hele maatschappij heeft een rol in een oorlog, op vele diverse manieren. Dat noemen we whole of society approach. Ik heb het dan niet alleen over de vele vrijwilligers en dienstplichtigen die in Oekraïne meevechten, maar ook ziekenhuizen, opvanglocaties, fabrieken en transportbedrijven die ingezet worden ten behoeve van de strijd. De maatschappij maakt integraal deel uit van de oorlog, en die maatschappij moet daar ook weerbaar voor zijn. Wij experimenteren op dit moment met de maatschappelijke diensttijd en een gap year, en gaan meer reservisten aannemen en met bedrijven samenwerken zoals in het ecosysteem logistiek en de taskforce genie’.

U noemt zo al behoorlijk wat lessen en veranderingen waar de landmacht voor staat. Gaat dat allemaal lukken in de komende jaren met het budget van de DN 2022?

Geen blauwdruk

‘We staan inderdaad voor een grote opgave. We gaan een transformatietijd in waar we nog steeds aan het herstellen zijn van de afgelopen dertig jaar aan beperkte budgetten en tegelijkertijd bouwen aan een landmacht die weer ingericht is op hoofdtaak 1. Extra uitdagend is daarbij dat we geen volledige blauwdruk hebben van hoe die organisatie er exact uit moet zien, want we moeten ons voorbereiden op een oorlog van morgen en klaar staan voor het onverwachte. Van de lessen die de Russische en Oekraïense krijgsmachten nu trekken, moeten wij ook meteen leren. En tegelijkertijd gaan missies en alle andere taken gewoon door’.

Grote stappen met de Defensienota’s

‘Deze opgave gaat daarom in stappen. We moeten ook realistisch zijn. Een krijgsmacht bouw je nu eenmaal niet in één jaar, dat is een proces van meerdere jaren. We hebben daarom een langetermijnplan, de Marsrichting, gemaakt met daaronder liggend diverse marsroutes. De afgelopen jaren hebben we al stappen kunnen zetten met de DN 2018. Daar gaan we de eerste resultaten nu van zien. Zo zie je dat onze eenheden langzaam gaan ‘verpoppen’. Al onze militairen krijgen komende jaren nieuwe kleding en uitrusting. Alle infanteriegevechtsvoertuigen worden de komende twee jaar gemodificeerd met betere bewapening en bescherming. De CV90’s zijn na deze modificatie één van de beste ter wereld. En er stromen door het project Defensiebrede Vervanging Operationele Wielvoertuigen (DVOW) diverse nieuwe types wielvoertuigen in zoals de Manticore en de Scania vrachtwagens en krijgt luchtmobiel nieuwe air assault voertuigen. Met de DN 2022 kunnen er grotere stappen gezet worden. Zowel een grote stap op het gebied van inzetvoorraden, munitie en reservedelen, als een grote stap in het meerjarenplan voor ons vastgoed op kazernes en een uitbreiding van meerdere eenheden en materieel om onze brigades meer zelfstandig te maken[4]’.

Hoe denkt u alle nieuwe eenheden te kunnen gaan vullen met mensen?

Personeel

‘Dat is een vraagstuk dat overal speelt, en dat is ook een essentieel punt in onze transformatie. Het is in ieder geval goed nieuws dat de vakbonden en Defensie inmiddels twee keer een CAO hebben gesloten die in ieder geval de positie, van met name de manschappen en onderofficieren, versterkt. Tegelijkertijd merken we dat er genoeg animo is om bij de landmacht te komen werken. Inmiddels is onze opleidingscapaciteit een grote bottleneck, doordat de afgelopen jaren veel ervaren capaciteit uitgestroomd is. We hebben daarom de opleidingscapaciteit zo groot mogelijk proberen te maken. Daardoor zie je dat we de afgelopen jaren de nieuwe eenheden voor een groot deel hebben weten te vullen’.

Regionalisering

‘Voor de komende jaren willen we meer regionaal gaan rekruteren en opleiden. De ervaringen daarmee bij DGLC, het project Falcon Legion bij 11 Luchtmobiele Brigade (11 LMB) en de Bison Compagnie bij 43 Gemechaniseerde Brigade, zijn zeer positief. Dat komt door meer maatwerk en versnelling in het proces. We gaan dit nu naar meer eenheden uitbreiden’.

Sommige militairen zeggen dat het extra lastig is om de landmacht weer op te bouwen omdat er gekozen is voor drie verschillende brigades. Dit maakt het erg lastig om opleiding en training en de logistieke instandhouding in te richten. Is dit een bewust keuze?

Specialisatie in light, medium en heavy

‘Ja, ik snap deze zorg, want het is inderdaad logistiek en qua opleiding gemakkelijker om alles hetzelfde te hebben. Maar gezien de taken van de landmacht is een mix van capaciteiten noodzakelijk en dat vraagt de NAVO ook. Met een heavy brigade kun je een klap uitdelen. De combinatie van combined arms, inclusief artillerie en tanks van deze brigade is noodzakelijk in het zwaartepunt van zowel het verdedigend als aanvallend gevecht; dat blijkt ook nu wel in Oekraïne. Met een medium brigade kun je goed optreden op de flank, in de diepte, of in onoverzichtelijk terrein zodat je met uitgestegen infanterie in combinatie met antitankmiddelen slagkracht creëert. Daarnaast kan deze brigade ook gemakkelijker logistieke bevoorradingslijnen en kritische infrastructuur in ons eigen land beschermen. Met de lichte eenheden zoals KCT en 11 LMB kunnen we snel ontplooien en over grotere afstanden ingezet worden. De brigade wordt daarbij ondersteund vanuit de luchtmacht met onlosmakelijk verbonden transport- en gevechtshelikopters, om deze brigade te voorzien van de luchtbeweeglijkheid en de benodigde vuurkracht voor het gevecht op de grond. Als een welvarend land is wat mij betreft drie brigades een realistische ambitie, waarbij je meteen een drieslag hebt voor langdurige missies in hoofdtaak 2. Voor de beeldvorming: Oekraïne heeft nu 37 brigades in de frontlinie’.

Inbedding in Duitse structuur

‘Onze drie Nederlandse brigades worden in de Duitse divisiestructuur ingebed, zodat we in staat zijn om ook in grotere formaties op te treden. Dat is immers waar de NAVO om vraagt. We sluiten daarbij uiteraard aan op de Duitse lichte en twee zwaardere divisies. De samenwerking met Duitsland is ook een belangrijke reden om meer interoperabel of nog beter: interchangeable met Duitsland te worden. Daarom schaffen we nu samen met Duitsland dezelfde 12KN air assault voertuigen voor 11 LMB aan. We letten daarbij uiteraard ook nog op de interoperabiliteit met andere landen en andere Nederlandse eenheden. Het is steeds een puzzel met meerdere trade-offs. Het voordeel is dat we al sinds langere tijd veel Duits materieel hebben zoals de Boxer, de Fennek, de pantserhouwitsers, brugleggende tanks en de Fuchs voor CBRN en EOV. Daarnaast werken we al vrij lang met Duitsland samen en hebben we een vergelijkbare cultuur. Je ziet dat de integratie van 414 Tankbataljon en integratie op hogere niveaus een katalysator is om onze doctrine, processen, materieel en capaciteiten beter op elkaar aan te laten sluiten. En daar gaan we ook profijt van hebben als we met andere NATO-/EU-landen en binnen andere NATO-/EU-frameworks willen samenwerken.

Daarnaast zijn er nog twee ontwikkelingen waar we mee bezig zijn om de transformatie te vereenvoudigen. Ten eerste zoeken we naar steeds meer familievorming: voertuigen die bijvoorbeeld qua onderstel en aandrijving hetzelfde zijn. Nu werken we vooral met de Boxer-, Leo2-, CV90 en de Scania-families. Ten tweede gaan we onze opleiding en training regionaliseren: dat betekent dat militairen specialist worden in licht, medium of heavy en ook in die regio hun opleiding en loopbaan kunnen volgen. Dat scheelt verhuizingen, maar ook opleidingstijd en zorgt voor een verbetering van het ervarings- en trainingsniveau’.

Hoe zit het met de rest van de landmacht?

‘Naast de drie brigades gaan we ook op andere vlakken meer integreren met Duitsland. Ook het DGLC is ingebed in de Duitse structuur, en binnen het DGLC zit een Duitse luchtverdedigingseenheid onder Nederlands commando. Samen met Duitsland gaan we bezien hoe we gezamenlijk de divisietroepen kunnen invullen. Om te beginnen moeten we de logistieke en geneeskundige ketens meer op elkaar afstemmen, omdat we daarmee gebruik kunnen maken van elkaars capaciteit. Dit is nog niet gemakkelijk omdat we nu een verschillende nationale systematiek en middelen gebruiken. Alleen het KCT werkt in een groter verband samen met Denemarken en België’.