Initiële lessen over conventionele oorlogvoering van de Russische invasie van Oekraïne gebaseerd op de periode februari-juli 2022

Snelheid en misleiding ten noorden van Kiev maar zonder contingency plannen vanwege OPSEC

Rusland was van plan Oekraïne binnen een periode van tien dagen binnen te vallen en daarna het land te bezetten om annexatie rond augustus 2022 mogelijk te maken. Het Russische plan ging ervan uit dat snelheid en het gebruik van misleiding om Oekraïense troepen weg te houden van Kiev, een snelle inname van de hoofdstad mogelijk zou maken. De Russische misleiding slaagde grotendeels en de Russen behaalden een numeriek voordeel van 12:1 ten noorden van Kiev. De strenge OPSEC-regels die nodig waren voor de succesvolle misleiding, leidden er echter ook toe dat de Russische troepen op tactisch niveau onvoorbereid waren om het plan effectief uit te voeren. De grootste tekortkoming van het Russische plan was het ontbreken van courses of action/contingency plannen. Toen de snelheid niet de gewenste resultaten opleverde, merkten de Russische troepen dat hun posities gestaag verslechterden toen Oekraïne mobiliseerde.

De Russen hadden in de eerste fase een groot numeriek overwicht Westerse langeafstandsraketten kantelden het initiatief

Rusland hield het initiatief tot er langeafstandsraketten kwamen

Ondanks deze tegenslagen bij Kiev concentreerde Rusland zich opnieuw op de Donbas en, aangezien Oekraïne zijn munitievoorraad grotendeels had opgebruikt, waren de Russen succesvol in daaropvolgende operaties. Ze werden daarbij vertraagd door de vastberadenheid – in plaats van de capaciteiten – van de Oekraïense troepen. Vanaf april werd het Westen de strategische diepte van Oekraïne, en de Oekraïense strijdkrachten konden pas het initiatief van Rusland afnemen toen de langeafstandsraketten de Russische logistiek in gevaar brachten.

Beoordeling van de Russische gevechtskracht

De tactische competentie van het Russische leger bleek aanzienlijk inferieur in vergelijking met de verwachtingen van veel waarnemers binnen en buiten Oekraïne en Rusland. Toch bleken Russische wapensystemen grotendeels effectief te zijn, en de eenheden met een hoger ervaringsniveau toonden aan dat de RF een aanzienlijk militair potentieel heeft. Ook betekenden de tekortkomingen in training en de context inzake de inzet van wapensystemen en eenheden dat het Russische leger het volledige potentieel niet waarmaakte. Rekening houdend met de eigenaardigheden van de Russische militaire campagne, zijn er vijf belangrijke gebieden die gemonitord moeten blijven om te beoordelen of het Russische leger vooruitgang boekt bij het oplossen van haar structurele en culturele tekortkomingen. Deze gebieden zouden in de toekomst moeten worden gebruikt om de Russische gevechtskracht te kunnen beoordelen.

1. De RF werkt momenteel met een commandostructuur waarin de prioriteiten van de landstrijdkrachten voorop staan ​​en het leger als geheel ondergeschikt is aan de geheime diensten. Hierdoor ontstaat een suboptimale inzet van de andere strijdkrachten.
2. Het gereedstellingsmodel van de RF vertoont gebreken. Het gaat uit van het creëren van samengestelde formaties van verbonden wapens in oorlogstijd maar mist de kracht van het junior leiderschap om deze eenheden te verbinden.
3. Er is een cultuur die falen versterkt, totdat bevelen op hogere niveaus worden gewijzigd. Dit lijkt minder voor te komen bij de Russische lucht- en ruimtevaarttroepen dan bij de grondtroepen en de marine.
4. De RF is cultureel kwetsbaar voor misleiding omdat men niet in staat is om snel informatie samen te voegen. Ondergeschikten geven zelden context-informatie aan hun commandanten om een goed oordeel te kunnen vellen. De RF stimuleert ook een onjuiste rapportagecultuur.
5. De capaciteiten en eenheden van de RF zijn kwetsbaar voor fratricide oftewel broedermoord. De inzet van systemen voor elektronische oorlogvoering en andere capaciteiten worden nauwelijks gecoördineerd en gedeconflicteerd, terwijl processen en maatregelen om vriend van vijand te onderscheiden ontoereikend zijn. Het gevolg is dat capaciteiten die elkaars effecten zouden moeten versterken niet gelijktijdig, maar opeenvolgend moeten worden ingezet.

De tactische competentie van het Russische leger bleek aanzienlijk inferieur

Lessen voor krijgsmachten van NAVO-lidstaten

Er zijn belangrijke lessen te trekken uit het conflict voor de Britse en andere NAVO-krijgsmachten. De belangrijkste hiervan zijn:

1. Er is geen veilig toevluchtsoord/geen achtergebied in moderne oorlogvoering. De vijand kan over de gehele operationele diepte toeslaan. De overlevingskansen zijn afhankelijk van het verspreiden van munitievoorraden, commandovoeringselementen, onderhoudsgebieden en vliegtuigen. Oekraïne ontweek met succes de eerste aanvalsgolf van Rusland door zijn wapenarsenalen, vliegtuigen en luchtverdediging te verspreiden. Omgekeerd slaagden de Russen erin om in de eerste 48 uur van de oorlog 75% van de statische verdedigingslocaties in te nemen. Ook is de overlevingskans van een hoofdkwartier in een civiel gebouw onvoldoende. De landmacht moet rekening houden met de kwetsbaarheid van de hogere echelons hoofdkwartieren. De luchtmacht moet nadenken hoeveel inzetbare vliegtuigen het in reserve moet houden om spreiding van de vloot mogelijk te maken.
2. Oorlogvoering vereist grote initiële voorraden en aanzienlijke reservecapaciteit. Ondanks de prominente zichtbaarheid van geleide antitankwapens in de media, heeft Oekraïne de poging van Rusland om Kiev te veroveren afgestopt met massaal vuur van twee artilleriebrigades. Het verschil in aantal artilleriestukken tussen de Russen en de Oekraïners was aan het begin van het conflict niet zo groot. Met een numeriek voordeel voor Russen van iets meer dan 2:1. Er waren 2.433 Russische artilleriestukken tegen 1.176 van Oekraïne. En 3.547 Russische multi launch raketsystemen tegen 1.680 van Oekraïne. Oekraïne handhaafde deze gevechtskrachtverhouding gedurende de eerste anderhalve maand en toen begon de munitie op te raken, waardoor de RF in juni een numeriek voordeel had van 10 : 1 wat betreft het aantal schoten. Klaarblijkelijk heeft geen enkel land in de NAVO, behalve de VS, voldoende initiële munitievoorraden voor oorlogvoering of de industriële capaciteit om grootschalige gevechtsoperaties te ondersteunen. Dit moet worden gerepareerd om afschrikking geloofwaardig te maken en is evenzeer een probleem voor de luchtmacht en de marine.
3. Onbemande vliegende systemen (Unmanned Aerial Systems, UAS) en bestrijdingscapaciteit hiertegen (Counter UAS) zijn essentieel in alle eenheden en op alle echelons. Hoewel UAS essentieel zijn voor de situational awareness, gaat 90% van de UAS-systemen verloren. Het grootste aantal van de UAS-systemen moet goedkoop en een verbruiksartikel zijn. Voor de landstrijdkrachten moeten ze organiek in alle eenheden opgenomen worden ten behoeve van zowel situational awareness als doelbepaling. Het primaire middel voor Counter UAS is elektronische oorlogvoering. Daarnaast is het essentieel om waarschuwingscapaciteit te hebben die aangeeft of er een UAS aanwezig is. Voor de marine is Counter UAS van cruciaal belang voor het beschermen van schepen die buiten de bescherming van een taskforce opereren. Voor de luchtmacht is het van cruciaal belang om naar beneden te kijken om UAS te lokaliseren en daarmee bij te dragen aan de luchtverdediging. Hierdoor kunnen luchtverdedingsmiddelen op de juiste assen worden geprioriteerd.
4. Het belang van precisie wapensystemen. Deze systemen zijn niet alleen veel efficiënter in de effecten die worden geleverd, maar stelt de krijgsmacht ook in staat om de logistieke staart te verkleinen en daardoor beter te overleven. Precisiewapens zijn echter schaars en kunnen worden bestreden door elektronische oorlogvoering. Om de precisiewapens goed te laten functioneren, is eigen elektronische oorlogvoering voor de aanval, de bescherming en de locatiebepaling een cruciaal element van het moderne gevecht van verbonden wapens. Het verstoren van vijandelijke elektronische oorlogvoering door vuursteun en eigen elektronische oorlogvoering, creëert een window of opportunity voor de inzet van precisiewapens. Dit vereist ook gezamenlijke training. In moderne oorlogvoering is het onwaarschijnlijk dat het elektromagnetische spectrum volledig buiten werking gesteld kan worden, maar het wordt voortdurend verstoord en eenheden moeten daar voordeel uit proberen te halen.
5. Voor landstrijdkrachten maken de ISTAR-capaciteiten op het moderne slagveld en de gelaagdheid van meerdere sensoren op tactisch niveau het buitengewoon moeilijk om te verbergen en te camoufleren. Bescherming wordt daarom gezocht in het voldoende spreiden van eenheden zodat het een minder efficiënt doelwit wordt, door snel genoeg te bewegen om de kill-keten van de vijand te verstoren en daardoor een aanval te ontwijken, of door beschermde infrastructuur te gebruiken. Ondiep gegraven kuilen tegen scherfwerking en overhaaste opstellingen kunnen de onmiddellijke overlevingskansen vergroten, maar dit creëert ook het risico dat de gevechtseenheid door vijandelijk vuur wordt gebonden. Als de vijand daarbij precisievuur en gespecialiseerde munitie inzet, zal men in deze posities niet kunnen overleven. In plaats daarvan kunnen eenheden beter verspreiden en effecten concentreren, en alleen onder gunstige omstandigheden ook eenheden concentreren – met de mogelijkheid om ondersteuning te krijgen van eenheden beyond line of sight. Eenheden zouden voorrang moeten geven aan mobiliteit als een cruciaal onderdeel van hun overlevingsvermogen.

Er zijn belangrijke lessen te trekken voor de Nederlandse krijgsmacht