Aan de onderhandelingstafel…

2021: Het jaar van de grote verandering?

door Thijs van Leeuwen

Een nieuw jaar, nieuwe kansen. Dat is wat ik tot nog toe altijd dacht bij een jaarwisseling. Ik weet natuurlijk ook wel dat de jaarwisseling maar een ‘man-made’ grens is, die feitelijk niet zoveel verschil maakt. En ik zie ook wel hoe lachwekkend het eigenlijk is om aan het eind van het jaar alles te proberen ‘af’ te krijgen. Maar toch helpt het mij altijd wel weer om met hernieuwde energie er tegenaan te gaan en mijn prioriteiten opnieuw te stellen. Dit jaar wordt immers alles anders, toch?

De start van dit jaar is voor mij echter anders dan vorig jaar. Natuurlijk heeft dat te maken met de doorgaande effecten van de pandemie en met het feit dat we redelijk aan ons huis gekluisterd zitten. Hierdoor lijken de weken namelijk allemaal op elkaar en is ook het positieve effect van de jaarwisseling voelbaar minder.

Maar dat is het niet alleen. Ook het stilleggen van het overleg tus- sen bonden en werkgever, voor mij de eerste keer als uw onderhandelaar, heeft hier in grote mate mee te maken. Voor mij was dit een lastig besluit, dat mag u gerust weten. Ik ben van mening ben dat wij, rekening houdende met de effecten van de pandemie, alleszins redelijke wensen voor een nieuw akkoord op tafel hebben gelegd. Helaas was snel duidelijk dat de werkgever niet veel te bieden had. Niet meer dan compensatie van een deel van de achteruitgang die u dit jaar boven het hoofd hangt (inflatie, stijgende pensioenpremies etc.).

Wat moet je dan? Verder praten? Wetende dat de ruimte onvoldoende is en hier onmogelijk iets uit kan komen dat ik met goed fatsoen aan jullie kan voorleggen. Of dan toch het overleg stilleggen en zo druk uitoefenen op de werkgever (en met name het kabinet) om een eerlijke zak met geld op tafel te leggen om te komen tot een nieuw akkoord. Met als overduidelijk nadeel dat over andere wezenlijke onderwerpen ook niet gesproken kan worden. Zoals u inmiddels ongetwijfeld weet hebben we als gezamenlijke centrales voor dit laatste gekozen en daar informeren we u via andere wegen verder over (zie www.prodef.nl). Hierbij wil ik overigens wel benadrukken dat de centrales graag over de andere elementen verder wilden spreken, terwijl defensie onderzocht of een groter mandaat mogelijk was, maar dat bleek voor de werkgever te lastig. Alles of niets leek het adagium.

Ligt dan nu alles stil? Houden wij ons dan nergens meer mee bezig? Integendeel. Vanuit de GOV|MHB willen wij de tijd die nu beschikbaar komt gebruiken voor het verder verkennen van het bezoldigingsstelsel en het personeelssysteem. Hier moeten namelijk eerst nog de nodige discussies over worden gevoerd en beelden gedeeld, alvorens te kunnen komen tot een definitief plan. Wij zetten het denken over deze onderwerpen dan ook voort, zodat we echt stappen kunnen maken wanneer het formele overleg weer vlot getrokken is!

Zonder het belang van een nieuw akkoord teniet te willen doen, zijn het bezoldigingsstelsel en het personeelssysteem voor militairen immers dé onderwerpen waar we voor de meesten van u echt verandering kunnen brengen. In uw belang én dat van de organisatie. Deze onderwerpen worden al 20 jaar vooruitgeschoven en moeten nu eens fundamenteel worden opgelost. Hierbij besef ik me overigens dat ik onze burgers tekort zou kunnen doen. Deze komen wat mij betreft direct opeenvolgend aan de beurt. Ook het bezoldigingsstelsel voor burgers mag namelijk voor mij in navolging van dat van militairen tegen het licht worden gehouden.

Mocht u vrezen dat het hier allemaal bij blijft dan kan ik u geruststellen. Vanuit de GOV|MHB blijven wij, ook wanneer het overleg formeel stilligt, ons druk maken over andere zaken die u direct aangaan. Zoals bijvoorbeeld alles omtrent COVID en de effecten hiervan op u en ook de pensioencompensatie.

Met name op dit laatste onderwerp merk ik ook bij de andere bonden én de werkgever inmiddels wel de wens om dit snel af te ronden. Wij als GOV|MHB blijven dan ook zoeken naar een oplossing om u alsnog en zo spoedig mogelijk, te doen toekomen waar u recht op heeft. Specifiek hierover kom ik binnen afzienbare tijd bij u op het net.

Als ik kijk naar de effecten van COVID op uw situatie, dan springen er voor mij twee issues bovenuit die direct mijn aandacht hebben. Allereerst is dit de veranderde situatie voor velen van u qua werk- plek en de problemen die de fiscus heeft met het blijven betalen van het forfaitaire bedrag als tegemoetkoming van uw reiskosten. De fiscus is namelijk van mening dat deze tegemoetkoming alleen nog mag worden uitbetaald als u ook daadwerkelijk voldoende reist naar de werkplek. Op zichzelf een begrijpelijk standpunt. Maar tegenover het aanpassen van de tegemoetkoming van reiskosten, moet dan wel een verbetering staan t.o.v. het huidige systeem van woon- werkverkeer én is het m.i. niet meer dan terecht om ook te kijken naar een thuiswerkvergoeding.

Het tweede punt dat samenhangt met de gevolgen van COVID, is het probleem van opleidingsvertragingen. Feit is dat velen van u, maar vooral veel nieuwe collega’s onder ons, behoorlijke opleidings- vertraging hebben opgelopen omdat de opleidingen een periode zijn stil gelegd. Zo zijn er lichtingen officieren die een half jaar of meer vertraging oplopen en daarmee ook een half jaar later de opleidingsbevorderingen en de bevordering tot officier mogen ontvangen. Dit probleem beperkt zich echter nadrukkelijk niet tot nieuwe officieren, het geldt net zo goed voor nieuwe manschappen en onderofficieren en ook voor personeel dat een doorstroomopleiding zou volgen. Personeel dat de organisatie keihard nodig heeft en wat nu de financiële consequenties van COVID mag dragen. Tot op heden stelt defensie zich namelijk op het standpunt dat er “sprake is van een overmacht situatie waarbij de vertraging in de opleiding noch te wijten is aan de medewerker, noch aan de organisatie” en dat “de reguliere rechtspositie vooralsnog zoveel mogelijk wordt gevolgd” (bron: FAQ-lijst op intranet). Kortom: jammer voor het personeel, de bevordering komt een half jaar later. En dat dit effect de gehele carrière doorwerkt? Ook dat is pech voor u. U mag blij zijn dat u uw baan mag houden.

Zoals u weet zoeken wij altijd in alles naar een eerlijke en uitleg- bare oplossing, met een gezonde balans tussen de belangen van het personeel én de organisatie. Op het vlak van de opleidings- vertraging als gevolg van COVID hebben we dan ook nog een hoop werk te doen, want hier is die balans toch écht zoek. De werkgever mag zijn borst dan ook nat gaan maken, want hier gaan wij niet zomaar mee akkoord. Ook in 2021 blijven wij strijden voor eerlijke en uitlegbare arbeidsvoorwaarden en wordt wat ons betreft de balans tussen P en O de norm. Als dit lukt is toch nog alles anders...

Cartoon