Serhii Plokhy (1957) is hoogleraar Oekraïense geschiedenis - de Mykhailo Hrushevs’kyi Professor – aan de Harvard University, waar hij ook de directeur is van het Harvard Ukrainian Research Institute (HURI). Zijn vakgebied is de vroegmoderne en moderne Oost-Europese geschiedenis m.b.t. Oekraïne, Rusland, Belarus, Polen en Litouwen.

Hij publiceerde een groot aantal werken, waaronder Atoms and Ashes: A Global History of Nuclear Disaster en Nuclear Folly: A History of the Cuban Missile Crisis.

De ondertitel van het in 2023 verschenen boek geeft aan dat het niet alleen handelt over de op 24 februari 2022 door Rusland begonnen oorlog tegen Oekraïne. De eerste zeven van de twaalf hoofdstukken gebruikt Plokhy om de historische context van de oorlog om Oekraïne te behandelen. Het eerste hoofdstuk is een vrij uitgebreide beschrijving van de vroege periode. Daarbij gaat de schrijver terug tot aan de middeleeuwen en beschrijft hij hoe het Russische Rijk door de eeuwen heen betrokken was bij meerdere grote oorlogen c.q. oorlog voerde en hoe imperiums ontstonden en weer uiteenvielen. In de beschrijvingen gaat het niet zozeer om de militaire aspecten, maar over imperialisme, cultuur, etniciteit, taal en religie. De lezer zou daarbij kunnen concluderen dat het gebruikte argument, dat Oekraïne op basis van de genoemde aspecten onlosmakelijk met Rusland verbonden is, niet zo sterk in de historie gegrond is als door Poetin/Rusland wel wordt beweerd.

In de volgende zes hoofdstukken wordt de context verder beschreven vanaf de nadagen van de Sovjet-Unie – Plokhy pakt de draad op in 1993, tijdens de chaotische periode onder president Jeltsin – tot februari 2022. Politieke instabiliteit, economische chaos en een mede daardoor verzwakt militair apparaat zijn kenmerkend voor de periode onmiddellijk voorafgaande aan en na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. In die periode beginnen de problemen m.b.t. de territoriale integriteit van Oekraïne zich al af te tekenen. De eerste uitbreiding van de NAVO met voormalige Oostbloklanden, de opkomst van Poetin, zijn idee van Novarossiia, de bezetting van twee afvallige provincies in Georgië, de annexatie van de Krim in 2014 en de oorlog in de Donbas komen uitgebreid aan de orde. De meer thematisch ingedeelde hoofdstukken bieden de lezer per onderwerp een dieper inzicht in de materie, met vermelding van de dwarsverbanden.

Na de uitgebreide beschrijving van de context beschrijft Plokhy in de volgende vier hoofdstukken de oorlog in Oekraïne, vanaf de Russische inval op 24 februari 2022 tot en met het eerste grote Oekraïense tegenoffensief in de maanden september en oktober van hetzelfde jaar. De lezer krijgt een beschrijving op hoofdlijnen van de gevechten rond Kiev, in het oosten en rond de Zwarte Zee. Wie de berichtgeving over de oorlog in de genoemde periode regelmatig heeft gevolgd, zal vermoedelijk niet veel nieuwe informatie krijgen. De oorlog verloopt in een drietal fasen: in de eerste fase worden aanzienlijke delen van Oekraïne door Rusland veroverd; vervolgens stagneert de Russische opmars en in de derde fase weet het Oekraïense leger het initiatief over te nemen waarbij flinke delen van het land op het Russische leger worden heroverd.

Met de voor Oekraïne gunstige wending sluit de schrijver zijn beschrijving over de oorlog af. In de twee afsluitende hoofdstukken van het boek worden de geopolitieke aspecten van de oorlog behandeld: in eerste instantie de consequenties voor Europa en daarna de gevolgen voor de verhoudingen op het wereldtoneel. Plokkhy komt uiteindelijk tot de conclusie dat de door Rusland begonnen oorlog van invloed is op de toekomstige wereldorde met een voor Rusland ondergeschikte rol. Hij voorziet ook in de toekomst een bipolaire wereld. Het lijkt alsof de groep van landen, die tegenwoordig wel wordt aangeduid als The Global South, hierop niet van invloed is. In de beide laatste hoofdstukken kan ook een waarschuwing aan het Westen worden onderkend.

Het boek geeft de lezer een beschrijving over een beperkte periode van de nog steeds voortwoekerende oorlog, de eerste acht maanden. En die periode wordt op hoofdlijnen beschreven. De nadruk in het boek ligt dan ook op de historische context waarin de oorlog plaatsvindt en op de geopolitieke gevolgen van de oorlog, nu en in de toekomst. Voor wie hierin geïnteresseerd is, is het boek, met een uitgebreid notenapparaat, een aanrader.