Defensie en de verkiezingen

Inleiding

De GOV-denktank Defensiebeleid en Krijgsmacht (D&K) heeft zoals gebruikelijk de beschikbare partijverkiezingsprogramma’s nader bekeken op hun standpunten en plannen op het gebied van veiligheid en defensie. In de matrix (zie de link onderaan) treft u in uiterst verkorte vorm de belangrijkste aspecten en verschillen tussen de partijen aan.

Hieronder een tweetal GOV-D&K-overwegingen bij de beoordeling van de diverse defensieparagrafen en een disclaimer:

• NOV en KVMO ijveren voor een krijgsmacht die zijn grondwettelijke taken weer echt betrouwbaar kan uitvoeren en kan voldoen aan het beschikbaar stellen van de capaciteiten die de NAVO-bondgenoten aan Nederland vragen. Voor ons zijn zwaartepunten bij een keuze tussen partijen de uitgesproken wil om minimaal 2% bbp aan Defensie te besteden en om de prioriteit bij de verdediging van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied te leggen. Daarbij heeft vastlegging van de 2% als ondergrens in een wet de voorkeur. Onder aanvoering van de SGP, gesteund door CDA en VVD, is in 2022 daartoe een wetsvoorstel ingediend. Aan lippendienst hebben we niets. Wij zullen partijen, als bijvoorbeeld PvdA en D66, daarom volgen of de terughoudende steun voor meer budget uit de afgelopen jaren daadwerkelijk verandert.
• De bijna Kamerbrede uitspraak dat defensiepersoneel op één staat moet geen platitude worden. Het vraagt bij een keuze niet alleen om een blik op het trackrecord van verschillende partijen, maar ook om een inschatting van de toekomstige bereidheid van partijen om Defensie en overlegpartners onder druk te zetten de onderhandelingen te versnellen en zo nodig daarvoor het (de) overlegmodel(len) te doorbreken. Niet alleen om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren, maar ook om reorganisaties en de HR-transitie een boost te geven en daarmee de jarenlange ondervulling en de inzetbaarheid van de krijgsmacht te repareren.

Disclaimer

Aangezien de meeste partijen een overeenkomstig dreigingsbeeld schetsen, met onder meer verwijzingen naar het Russische optreden in Oekraïne, is dit niet opgenomen in de matrix. Slechts opvallende afwijkingen zijn benoemd bij bijzonderheden.

De matrix toont zoveel mogelijk de meest sprekende stellingnames. Er is daarvoor gebruik gemaakt van delen van zinnen uit de programma’s. Voor complete samenhang en volledig begrip moet de gehele tekst uit het betreffende programma worden gelezen.

Voor het defensiebudget hanteren partijen verschillende grootheden: bbp en bnp (BBB en PvdA). D&K gaat er in de matrix vanuit dat ook BBB en PvdA 2% van het bbp bedoelen zoals de NAVO-bondgenoten hebben afgesproken.

Doordat de partijprogramma's van Nieuw Sociaal Contract (NSC) en DENK eerst op een later moment beschikbaar waren, konden de standpunten van die partijen niet worden vermeld in de hard copy versie van Carré; in de online editie was het mogelijk de standpunten alsnog te vermelden.