Afbeelding: Rawpixel
HUMOR
Merkwaardige klachten en hun afdoening
LKOL B.D. P. DEKKERS
Vliegtuigen in gebruik bij onze luchtmacht, maar ook elders in de wereld, civiel en militair, beschikken over een eigen logboek waarin alle relevante onderhoudsgegevens over dat vliegtuig worden vermeld. Bij Amerikaanse militaire vliegtuigen heet dat de Form 781 en op een van de pagina’s heeft de vlieger de gelegenheid om na de vlucht een of meer klachten over het vliegtuig te noteren. In een volgende kolom kan de technische dienst (TD) noteren wat er is gedaan om de klacht te verhelpen. Het kan ook voorkomen dat klachten niet belangrijk genoeg zijn om onmiddellijk verholpen te worden en deze kunnen dan doorgeschoven worden naar een volgende kleine of grotere reguliere inspectie- of onderhoudsbeurt. In de loop van tientallen jaren dat er over de hele wereld met Amerikaanse kisten wordt gevlogen zijn er miljoenen entries van vliegers in de form geweest, meestal duidelijk, maar soms werd de TD ook wel eens horendol gemaakt met vage klachten, niet te reproduceren gebeurtenissen of domweg verschijnselen die horen bij ‘normal operations’. In tal van boekwerken zijn deze wat onduidelijke klachten al eens gebundeld en voorzien van de humoristische afdoening door de TD. Hieronder een kleine bloemlezing die wij u niet willen onthouden.
Vlieger: Dode muis in de cockpit. TD: Muis niet meer te reanimeren, levende muis besteld.
Vlieger: Los voorwerp in de cockpit. TD: Los voorwerp vastgezet.
Vlieger: Electronic compartment maakt geluid alsof iemand een plank doorzaagt. TD: Timmerman verwezen naar de houtbewerkingswerkplaats.
Vlieger: Band van het rechter hoofdwiel bijna versleten. TD: Band bijna vervangen.
Vlieger: Radarscope maakt een brommend geluid. TD: Nieuwe tape met volksmuziek geïnstalleerd.
Vlieger: Autopilot verliest hoogte tijdens straight and level flight. TD: Klacht op de grond niet te reproduceren, tijdens testvlucht in de hangar blijft het vliegtuig keurig op hoogte.
Vlieger: Toerental linker motor loopt steeds achteruit. TD: Toerental geïnstrueerd voortaan vooruit te lopen. Vliegers kunnen ook de throttle friction gebruiken.
Vlieger: IFF inoperative. TD: IFF switched ON.
Vlieger: Vliegtuig trekt naar rechts. TD: Vliegtuig naar links getrokken.
Vlieger: Zendknop op de throttle blijft hangen. TD: Zendknop losgeknipt.
Vlieger: LN-3 navigatiesysteem heeft veel te grote afwijking. TD: LN-3 is goed; vlieger is op verkeerd vliegveld geland, had op De Peel moeten zijn.
Een enkele maal kon een misverstand tussen een vlieger en de TD tot grote hoogte oplopen, getuige het volgende voorval tussen een Nederlandse instructeur-vlieger, gedetacheerd bij een Belgische opleidingseenheid. Tijdens een range-missie weigerde het 30 mm kanon dat bij dit vliegtuig in een losse pod onder de romp was gemonteerd. De vlieger meldde dit na de vlucht bij de wapenmekanieker. Na inspectie meldde deze dat zijn kanon perfect in orde was en ‘…awel, tis een probleem met de vlieger’. Hierbij zij vermeld dat in het Belgische luchtmachtjargon met ‘de vlieger’ het vliegtuig wordt bedoeld; degene die het vliegtuig bestuurt wordt onveranderlijk met ‘de piloot’ aangeduid; een taalkundige verfijning die bij onze Nederlandse piloot tot dat moment niet bekend was.
Wapenmekanieker: Awel, tis een probleem van de vlieger. Piloot: Nee chief, wij hebben alles geprobeerd en het kanon schiet niet.
Wapenmekanieker: Ik zeg ’t u, tis probleem van de vlieger. Piloot, rood aanlopend: Zegt gij dat wij een probleem hebben?
Wapenmekanieker: Nee, nee, tis de vlieger, zeker en vast.
Een handgemeen dreigt en de adjudant-chef komt erbij. De situatie wordt uitgelegd, het probleem lag dus bij de cabelage van het vliegtuig, waarna piloot en wapenmekanieker elkaar hartelijk de hand schudden en een pintje samen gaan vatten. Opmerkelijk is wel hoe snel taalkundige kwesties tot grote verwarring, onenigheid en erger kunnen leiden.
Cartoon via Martin Leeuwis Publications uit There I Was, van Bob Stevens